|
Нэгдүгээр бүлэг: Тэмүжиний уг гарал ба бага насны уе
Info: Дундад зууны үеийн алдарт жанжид МОНГОЛ
- Чингис хаан, Их Монгол улсын хаан, Тэмүүжин
- Өгөөдэй хаан, Их Монгол улсын хоёр дахь хаан
- Мухулай,
Их Монгол улсын жанжин. Сартуулын дайны үед өмнөд фронтыг хариуцаж,
цөөн цэргээр асар олон хүн бүхий Алтан улсын газар нутгийг байлдан
дагуулсан.
- Сүбээдэй, баатар (Чингис хааны багын найз, алдарт их жанжин)Зүчи ханы хүү Баттай Европ дахиыг байлдан дагуулсан
- Зэв Ноён, Төв Ази, Оросыг морин туурайгаар тахлан өнгөрсөн суу алдарт жанжин
- Бат хаан, Алтан Ордны анхны хаан, зүүн болон төв Европыг байлдан дагуулагч
- Бэрх, Алтан ордны исламын шашинт хан, Ил хаадын улстай хийсэн дайныг гаргасан. Зүүн европруу халдсан.
- Хүлэгү, Ил хаадын улсын хаан. Ирак, баруун иран, сирийг байлдан дагуулагч.
- Бурундай, Алтан ордны жанжин, Бэрхийн зарлигаар европруу цөмөрсөн.
- Ногай, Алтан ордны төр баригч, жанжин. Византи, Серб, Болгар, Унгар, Литвыг байлдан дагуулагч
- Хубилай хаан, Монголын Юан улсыг байгуулагч, Хятадыг бүрэн эзлэгч
- Мамай, Алтан ордны төр баригч, жанжин
- Toхтамиш, Алтан ордны хаан
- Урианхадай, Өмнөд хятад, вьетнамыг байлдан дагуулсан монгол жанжин
- Ачу буюу Ажу, Сүн улсын эсрэг аян дайны жанжин, Сяньян цайзын урт удаан бүслэлтийг ерөнхийд нь удирдаж амжилттай дуусгасан.
- Баян жанжин, Өмнөд Сүн улсыг эзлэх эзэн хааны армийн ерөнхий коммандлагч
- Доголон
Төмөр, Дундад азийн байлдан дагуулагч. Мамлюкийн египет, Византи гүрэн,
Оттоманы түркүүд, Алтан Орд, төв ази, перс бүгд түүний мэдэлд орж
байсан.
- Газан хаан, Хүлэгүгээс хойш сирийг түр эзэлж, мамлюкүүдийг анх удаа ялсан томоохон ялалтыг монголчуудад авчирсан ил хаан.
Франк
- Кловис, Франкийн анхны Христийн шашинт хаан
- Чарльз Мартел, Франкийн хааны ордны дарга
- Чарльман,Чарльз
Мартелийн ач хүү, Франкийн хаан бөгөөд Ариун Ромын эзэнт улсын эзэн
хаан. Араб, Хазариудын европруу хийсэн аян дайныг зогсоосон цэргийн
удирдагч.
Хятад
- Ю Фэй, Өмнөд Сүн улсын жанжин, “Эх орны төлөө эцсээ хүртэл үнэнч байна хэмээн биендээ шивээс хийлгэснээрээ алдаршсан.
- Хан Ши Зон, Өмнөд Сүн улсын жанжин, Ю Фэйтэй хамт Зүрчидийн Алтан улсын эсрэг тулалдаж байсан.
- Жу Юанжан, Мин улсын анхны хаан, Монголчуудын Юан улсын эсрэг бослогыг удирдагч
Солонгос
- Ван Геон, Корё улсыг үндэслэгч
- Чой Мусеон
- И Жа чун
- И Сеон ги, Чосон улсыг үндэслэгч
- И Сүн шин, Солонгосын алдарт адмирал, Яст мэлхий хөлөг хэмээх шинэ байлдааны онгоц бүтээсэн, суу алдарт адмирал
- Квон Юл, Солонгосын маршал
- Им Геон Ёп, Солонгос жанжин
Византи
- Белисариус, Византийн эзэнт улс, Юстиниан I хаанд үйлчилж байсан хамгийн алдартай жанжин
- Нарсес, Юстиниан I хааны өөр нэг алдартай жанжин
- Мундус, Юстиниан I хааны өөр нэг алдартай жанжин
- Никефорус II Фокас, Византийн эзэн хаан бөгөөд авъяаслаг жанжин
- Басиль II, Византийн эзэн хаан
- Басиль Бойаннес, Византийн жанжин, Италийн катапан
- Георг Маниакес, XI зууны үед амьдарч байсан жанжин
- Никефорус Ботаниатес, XI зууны үед амьдарч байсан жанжин, сүүлдээ хаан ширээнд суусан
- Никефорус Бриенниус, XI зууны үед амьдарч байсан жанжин
- Татикиус, XI зууны үед амьдарч байсан жанжин
- Aлексиус Комненус, Византийн эзэн хаан, жанжин
- Иоан Комненус, Византийн эзэн хаан
- Рассел де Байллеул, Византид үйлчлэгч Норман хөлсний жанжин
Лалын шашинт жанжид
- Мухаммед, Исламын зөнч
- Абу Бакр, Лалын анхны Халиф
- Умар Ибн Аль Хаттаб, Лалын 2 дахь Халиф
- Усман, Лалын 3 дахь Халиф
- Aли Ибн Аби Талиб, Лалын 4 дахь Халиф
- Халид
ибн аль Валид, Аллахын илд, Муслим цэрэг байсан тэрээр Рашидун
Халифатын жанжид болсон ба Сассанидын Эзэнт улс, Зүүн ромын эзэнт улс
тэдгээрийн холбоотнуудын эсрэг 100 гаруй тулаан хийж ганц ялагдаагүй
алдарт жанжин
- Тарик Ибн Зияд, Бербер хүн байсан ч Арабын цэргийн жанжин болсон ба Гуадалетийн тулаанд Арабуудыг удирдан ялалт байгуулагч
- Мухаммед бин Касим, Синдх ба Пенжабыг эзлэн түрэмгийлэгч мусульман жанжин,)
- Захируддин Бабур, Их Моголын эзэн хаан
- Акбар, Их Моголын эзэн хаан
- Шер Шах Сури, Умард Энэтхэгт богинохон хугацаанд оршин тогтсож байсан Сур эзэнт улсыг үндэслэгч
- Maлик Амбар, Эфиопын цэрэг, Ахмаднагарын султант улсын төрийн зүтгэлтэн
- Аль Афдал Шаханшах, Фатимидын улсын тэргүүн түшмэл
- Саладин, 3агалмайтнуудаас Иерусалимыг буцаан авсан султан
- Хайр ад Дин, Барбаросса гэх тэрээр Оттоманы эзэнт улсын адмирал байжээ.
- Мехмед II, 1453 онд Константинополийг эзлэн авсан Оттоманы султан
- Соколлу, Оттоманы цэргийн удирдагч
- Доголон Төмөр, Монгол гаралт байлдан дагуулагч
- Селим
I, (1470-1520) "Зоригтой, хэрцгий" гэсэн хочоороо алдаршсан Туркийн
султан, байлдан дагуулагч, Чалдираны тулаанд Шах Измайлыг бут ниргэж,
Марж Дабикийн тулаанд Мамлюк Султаныг сүйрүүлснээрээ ихэд алдаршсан.
- Баязид I, Оттоманы эзэнт гүрэний султан
- Эрхэмсэг Сулейман, Оттоманы эзэнт гүрэний султан
- Алп Арслан, Селжүк түрэгүүдийн хаан
- Аль Мансур Ибн Аби Аамир, Андалус жанжин, төрийн зүтгэлтэн
- Муса бин Нусайр, Умаяадын угсааны хаадад үйлчлэгч төрийн зүтгэлтэн
- Аль Хажжаж бин Юсуф, Умаяадын халифт үйлчлэгч, Ирак дахь Арабуудын захирагч
- Абу Муслим, Хурасаны хувьсгалын удирдагч, Аббасид жанжин
- Абдул Рахман Аль Гафики, Турсийн тулаанд Чарльз Мартелийн эсрэг Андалусын мусульмануудыг удирдан тулалдсан.
- Абд ар Рахман III, Кордобын халиф бөгөөд эмир. Испани дахь Уммаяадын улсын хамгийн алдартай хунтайж
Норман
- Английн хаан Виллиам I, Байлдан дагуулагч Виллиам
- Селбигийн Роберт, Сицилид үйлчлэгч Англо-Норман жанжин
- Роберт Гуйскард, Норманы байлдан дагуудагч, Наполь, Сицилийг түрэмгийлэгч
- Загалмайтны аян дайн
- Боуиллоны Годфрей, Анхны загалмайтны аян дайны удирдагчдын нэг
- Иерусалимын Болдуйн I, Анхны загалмайтны аян дайны удирдагчдын нэг
- Иерусалимын Болдуйн, Анхны Анхны загалмайтны аян дайны удирдагчдын нэг
- Антиохын Бохемонд I , Анхны загалмайтны аян дайны удирдагчдын нэг
- Танкред, Анхны загалмайтны аян дайны удирдагчдын нэг
- Тулузын Рэймонд IV, Анхны загалмайтны аян дайны удирдагчдын нэг
- Блойзын Стефен, Анхны загалмайтны аян дайны удирдагчдын нэг
- Паейны Хюго, Христийн хөлөг баатруудыг үндэслэгч
- Фредерик Барбаросса, Ариун Ромын эзэнт улсын хаан, загалмайтны аян дайнд оролцогч
- Триполигийн Рэймонд III, Загалмайтны жанжин
- Шатиллоны Рэйнолд, Загалмайтан жанжин
- Жерард де Ридефорт, Христийн хөлөг баатруудын их ноён
- Сирийн Жоберт, Мөргөлч рыцариудын их ноён
- Рожер де Моулинс, Мөргөлч рыцариудын их ноён
- Английн Ричард I, Английн хаан, Арслан зүрхт Ричард хэмээгч тэрээр Загалмайтны 3 дахь аянд оролцсон
- Фредерик II, Ариун Ромын эзэнт улсын хаан, 5 болон 6 дахь загалмайтны аян дайныг удирдагч
- Францын Луис IX, (7 болон 8 дахь аян дайныг удирдагч)
Япон
- Минамото но Ёшицүнэ, Тайра аймгийн буулган авсан жанжин
- Oда Нобүнага, (1534-1582) Сэнгокү үеийн хүчирхэг феодал /даймё/
- Тоёотоми Хидэёши, Ода Нобунагагийн үхлийн дараа бүх Японыг хянаж чадсан хүн
- Токүгава
Иэясү, Бүх Японыг нэгэн туган доор нэгтгэсэн даймё, ба шогуны эринг
эхлүүлэгч бөгөөд түүний удам 250 жилийн турш Японыг захирсан
- Такэда
Шинген, Сэнгокү үеийн япон даймё, Түүний улс төр, цэргийн бодлогыг
“Салхи шиг хурдан, ой шиг чимээгүй, гал шиг догшин, уул шиг гуйвшгүй”
хэмээн хүндэтгэдэг.
- Санада Юкимүра, Сэнгокү үеийн жанжин, Такэда Шингэний зарц. 100 жилд ганц тохиолдох хүн хэмээн түүхэнд магтан дурссан байдаг.
- Мияамото Мүсаши, Алдартай илдчин
Вьетнам
- Тран Хун Дао, Вьетнамын их жанжин, Монголчуудын 2 удаагийн довтолгооныг няцааж чадсан
- Ле Лой, Ле улсыг үндэслэгч, дундад зууны Вьетнамын хамгийн алдартай хаан, жанжин
Орос
- Донын Дмитрий, (1350-1389). Москвагийн Их ван, Владимирийн ван, оросын нэрт цэргийн жанжин
- Игорь ван, (942-972). Эртний оросын цэргийн жанжин, Киевийн Их ван
- Даниил
Галицкий, (1201-1264). Эртний оросын цэргийн жанжин. Волынь-Галицийн их
ван, Калка голын тулаанд Монголчуудтай тулалдсан оросын вангуудын нэг.
- Невийн
Александр, (Новгород, Владимирын их ван, Оросын гэгээнтэн, үндэсний
баатар Нева мөрний мөсөн дээр Европын загалмайтнуудыг бут цохисноороо
Бат хаанд сайшаагдаж байсан
- Владимир
Мономах, (1053-1125). Мэргэн Ярословын ач хүү, Всеволод Ярославичийн
хүү, Византийн Константин Мономах хааны зээ хүү, Эртний оросын цэргийн
жанжин, төрийн зүтгэлтэн
- Иван III, Их Иван. Алтан Ордны 250 жилийн дарлалыг авч хаягч.
- Иван
IV, Догшин Иван хаан, Анхны Царь. Астрахан болон Казаны татаруудыг
эзэлсэн. Хойд, зүүн европт оросын вант улсын давамгайлах байдлыг өндөрт
өргөгч. Романовын удмыг үндэслэгч
- Царь Николай
Англи
- Эдвард I , Шотландууд түүнийг аох хэмээн хочилдог байжээ.
- Эдвард III, Зуун жилийн дайны үеийн Английн хаан
- Оливер Кромвелл, Английн цэрэг, улс төрийн томоохон зүтгэлтэн
Шотланд
- Виллиам Уоллес, Шотландын домогт баатар, эрх чөлөөний төлөө тэмцэгч
- Роберт Брюс , Шотландын хаан, эрх чөлөөний төлөө тэмцэгч
Сербийн хөлөг баатар
- Виллиам Уоллес, Шотландын домогт баатар, эрх чөлөөний төлөө тэмцэгч
- Роберт Брюс , Шотландын хаан, эрх чөлөөний төлөө тэмцэгч
Франц
- Жанна Д’Арк, Францын үндэсний баатар, Католик сүмийн нэг шүтээн гэгээнтэн
Испани
- Эль Сид, Испаний алдарт хөлөг баатар. Мавруудтай хийсэн урт удаан дайны домог.
- Гонзало Фернандез де Кордоба, Испанийн жанжин
- Австрийн Дон Жон, Испанийн адмирал
Бусад орнуудаас
- Соронзон Гомбо, Түвдийн дайнч хаан
- Их Теодорик, Oстроготын хаан бөгөөд Италийг захирагч
- Топилтзин Че Акатл Куэтзалкоатл, Тольтекийн удирдагч, байлдан дагуулагч
- Махарана Пратап, Меварын Рана
- Антиохын Георг, Сицилийн Амирал
- Жон III Собиески, Польшийн хаан
- Вольтер Фон Плеттенберг, Ливоний нийгэмлэгийн ноён
- Салзагийн Эрнан, Тевтоны хөлөг баатруудын ноён
- Рожер де Фло, Каталаны удирдагч
- Владислав II Ягиелло, Польш болон Литвийн их гүнлэгийнийн хаан, Тевтонуудыг 1410 онд бут ниргэж чадсан.
- Скандерберг, Албанийн хун тайж, 1443-1468 онд Оттоманы эзэнт улсын Европ руу хийсэн довтолгоог зогсоосон.
- Их Стефен, Молдавийн хаан
- Ян Жижка, Богемийн Гусситын дайны үе дэх Taборитуудын армийн удирдагч
- Жон Хуняди, Влак-Унгарын жанжин, Унгарын амбан
- Николас Зрински /Зриный, Хорват-Унгарын нэгдсэн цэргийн удирдагч
- Лапу Лапу, Мактан арлын уугуул оршин суугчдын удирдагч, Филиппин
- Милош Обилич, Косовогийн тулаанд Туркийн султан Мурад I –ийг устгаж чадсан
Чөлөөт нэвтэрхий толь, Википедиагаас
|