Lkhagvasuren Bavuu (1944-2019)
(mong. Бавуугийн Лхагвасүрэн)
Der Beste Schriftsteller der Mongolei - the best writers of Mongolia - Монгол улсын Ардын уран зохиолч



Lkhagvasuren Bavuu wurde 1944 in der Provinz Tuv geboren.
Bavuu ist ein bekannter mongolischer Poet und Literat; er schreibt Theaterstücke und ist in Asien als Denker bekannt. Durch sein literarisches Schaffen ist er im asiatischen Raum anerkannt wie kaum ein anderer Mongole. Er zählt zu den am häufigsten vertonten Lyrikern der mongolischsprachigen Lyrik im 20. und 21. Jahrhundert.

Seit den späten sechziger Jahren schreibt Bavuu über den mongolischen Menschen in anschaulichen Bildern und Worten, über einzelne Objekte, Probleme, Erkenntnisse und Interessen, die vor dem Hintergrund der Alltagskultur zu erleben sind. Seine Werke sind frei von Schnörkeln und Spitzfindigkeiten. Scharfsinnig und gründlich schreibt er über die immateriellen Gedächtnisse der mongolischen Menschen in der Vergangenheit und der Gegenwart. Durch seine wohl gewählten Worte und seine klare Schrift, ist er ein Erneuerer in der mongolischen Literatur.

Bavuu schuf bisher siebenunddreißig Theaterstücke, vier Filme bzw. Filmszenarien, fünf Singspiele sowie Opern, sechs Ballettlibretti, über fünfzig Lieder und sechs Lyrikbände. 

Bavuu war viele Jahre als Leiter des mongolischen Puppentheaters tätig, auch als Schauspieler, Puppenmacher und Intendant.

Bavuu leitete in den Jahren von 1989 bis 1992 den Mongolischen Schriftstellerverband und war in der Wahlperiode zwischen 1992 und 1996 Parlamentsmitglied der Großen Staatsversammlung. Er arbeitete von 1998 bis zum Jahr 2013 als Abteilungsleiter für Kultur und Kunst in der Regierung.
Seine Gedichte wurden im Japanischen, Indischen, Arabischen, Russischen und Deutschen veröffentlicht. Ausgewählte Gedichte wurden als Buch in chinesischer und koreanischer Sprache herausgegeben.

Die „Himmelslichtung“ von Bavuu ist seit dem Juli 2014 die erste Ausgabe eines mongolischen Poeten durch einen deutschen Verlag in deutscher Sprache. 
   
Lkhagvasuren Bavuu ist mongolischer Staatspreisträger für Literatur, genießt den Titel „Ausgezeichneter Kulturschaffender der Mongolei“ und bekam den Titel „Volksschriftsteller der Mongolei“ verliehen.

Er ist ein anerkannter Bürgerrechtler.



B.Lkhagvasuren & B.Baasan
B.Baasan and B.Lkhagvasuren. Gallery ZURAG, Photo by OTGO 2011 Berlin


Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар, Ардын уран зохиолч, Төрийн шагналт, Соёлын гавьяат зүтгэлтэн, төр, нийгмийн зүтгэлтэн, их соён гэгээрүүлэгч, яруу найрагч Бавуугийн Лхагвасүрэн.

Монголын ард түмний бишрэлийг төрүүлсэн их найрагч Б.Лхагвасүрэн 1944 оны арваннэгдүгээр сарын 25-ны өдөр Төв аймгийн Баян-Өнжүүл суманд төржээ. Тэрбээр 1963 онд Худалдааны техникум, 1973 онд Москвагийн Кино урлагийн дээд сургуульд тус тус суралцаж төгсчээ.

Б.Лхагвасүрэн 1963 оноос Улсын хүүхэлдэйн театрт жүжигчин, зураач, туслах найруулагч, дарга, 1968 оноос Монголын зохиолчдын эвлэлийн дэргэдэх үлгэрийн танхимд жүжигчин, “Утга зохиол” сонин, Монголын радиод редактор, Соёлын яаманд мэргэжлийн зохиолчоор, 1990-1992 онд Монголын зохиолчдын эвлэлийн даргаар, 2009-2012 онд Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Соёл, урлагийн хорооны даргаар тус тус ажиллаж байв. 1992-1995 онд Улсын Их Хурлын гишүүнээр сонгогдон ажиллахдаа соёл, урлагийн асуудлаар олон арван хууль, тогтоомжийг санаачлан батлуулсан юм.

Тэрбээр "Ангир уураг", "Хос уянга", "Гашуун өвс", "Сул асгарсан сувд" зэрэг шүлгийн түүвэр, "Тамгагүй төр", "Хүйтэн сэнтий", "Атга нөж", "Үгүйлэгдсэн хайр" "Галзуу гурвалжин" зэрэг олон арван жүжгийн болон уран сайхны кино зохиолууд, сонсогчдын сэтгэл зүрхэнд мөнхөрсөн нийтийн шилдэг олон дууны шүлгийг туурвижээ.

Б.Лхагвасүрэн "Уянгын тойрог", "Цагаан тэнхлэг" номоороо шинэ үеийн яруу найрагт ур чадварын гайхамшгийг харуулсан давтагдашгүй содон өвөрмөц урлах арга барил, хэлбэр агуулга, урлагийн гоо сайхан, гүн ухаан, сэтгэлгээний шинэчлэлт хийсэн нь түүнийг монгол түмний бахархал хүндэтгэлийг төрүүлсэн, олны хайртай яруу найрагч байсан юм.

Б.Лхагвасүрэн яруу найрагч, зохиолч бие хүнийхээ хувьд эх орон, ард олондоо туйлын хайртай, галтай эх оронч, үнэнч шударга, хурц мэргэн, бодомжтой гүн сэтгэлгээний үгээрээ үе үеийг ухааруулж ирсэн оюун санааны манлайлан гэгээрүүлэгч байлаа.

Төр, засгаас түүний бүтээл туурвилыг өндрөөр үнэлж 1993 онд Төрийн шагнал, 1996 онд Соёлын гавьяат зүтгэлтэн цол, 2003 онд Ардын уран зохиолч, 2017 онд Монгол Улсын Хөдөлмөрийн баатар цолоор тус тус шагнажээ.





Lkhagvasuren Bavuu
B.Baasan, B.Lkhagvasuren and OTGO. Gallery ZURAG, Photo by OTGO 2011 Berlin




ОТГО-н үзэсгэлэнгийн нээлтэнд Ардын уран зохиолч Б.Лхагвасүрэн гуайн хэлсэн үг Цагаандарь Музей 1/2 | 2012 он | YouTube: https://youtu.be/CISWoHCmH5s




ОТГО-н үзэсгэлэнгийн нээлтэнд Ардын уран зохиолч Б.Лхагвасүрэн гуайн хэлсэн үг Цагаандарь Музей 2/2 | 2012 он | YouTube: https://youtu.be/sH8Ta8fjrmo







Lkhagvasuren Bavuu "Himmelslichtung" Gangamaa

Einladung- I

 
Willkommen auf der Lichtung!
 
Lassen Sie sich für einen Moment in die mongolische Kunst und Literatur entführen.
 
Zum ersten Mal in der Bundesrepublik Deutschland zu erleben: der Poet Lkhagvasuren Bavuu, mongolischer Staatspreisträger für Literatur mit seinem Sohn Sarankhukhuu Lkhagvasuren, einem bekannten Maler. Der Sohn hebt die Arbeit des Vaters durch seine Gemälde hervor.
Sarankhukhuu gestaltet filigrane Landschaftsmalereien, Historienbilder, Personenkultportraits, Tierkämpfe und Anderes. Eines der bekanntesten Bilder zeigt wiederum die Ereignisse der Natur: „Die Himmelslichtung“ (2012). Der Titel „Himmelslichtung“ ist nicht nur Ausdruck des Malers und Sohnes, sondern spiegelt auch die Texte des Poeten und Vaters Bavuu wieder. Das Bild wurde auch als  Umschlagbild für das gleichnamige Buch „Himmelslichtung“, das am 1. Juli 2014 zum ersten Mal  in deutscher Sprache im Spielberg-Verlag Regensburg erschienen ist verwendet.

Werte Bildbetrachter,

Ihnen lasse ich die Sinnerschließung zu Sarankhukhuus Werken offen.
 
Wir laden Sie mit Ihrer Familie zur Eröffnung der mongolischen Gemäldeausstellung herzlich ein. Das Eröffnungsfest beginnt am 09.01.2015 um 19:00 Uhr im Evangelischen Bildungswerk Regensburg (EBW), im Alumneum Melanchthonsaal, auf Ölberg 2, 93047 Regensburg.

Ihre Gangaamaa Purevdorj 
 
PS: Die Ausstellung ist zu sehen vom 09.01. – 05.02.2014 auf Ölberg 2, 93047 Regensburg.



---------------------------------------------
Einladung- II

 
Gemälde Ausstellung
»Himmelslichtung
– ein mongolischer Maler stellt sich vor« von Sarankhukhuu Lkhagvasuren

 
"Himmelslichtung" eine Ausstellung von Sarankhukhuu Lkhagvasuren
Vernissage, Freitag, 23.01.2015, 19:00 Uhr,
südpunkt, Saal, Pillenreuther Str. 147
 

Sarankhukhuu Lkhagvasuren ist freischaffender Künstler und Mitglied des Mongolischen Künstlerverbandes. Der 1964 geborene Maler schloss am Institut für Bildende Kunst das Fach Bildhauerei in seinem Geburtsort Ulaanbaatar ab. Seine bedeutendsten Gemälde Sarankhukhuus wurden in unzähligen Ausstellungen in asiatischen Ländern in den letzten zwanzig Jahren gezeigt. Zu der Ausstellung „Nahe Ferne – II“ von 2013 gehören Historiengemälde ebenso wie Landschaftsmalereien und dramatische Darstellungen der Tierwelt. Wir laden Sie, werte Bildbetrachter, zu Sarankhukhuus Gemäldeausstellung mit dem Titel „Himmelslichtung“ ein. Erstmals werden seine Werke in größerem Umfang in Deutschland vorgestellt.
 
Zeitraum: 23. Januar 2015 bis 22. Februar 2015, täglich 8-21 Uhr 

KUF im südpunkt
Pillenreuther Str. 147
90459 Nürnberg
Tel.: 0911 231 14341
 
Öffnungszeiten:
Täglich von 9–21 Uhr
www.suedpunkt-nuernberg.de
 
Öffentliche Verkehrsmittel:
U-Bahn-Linie 1, 11
Straßenbahn 5
Bus 65
Haltestelle Frankenstraße
 
Impressum:
Herausgeber: Stadt Nürnberg
Amt für Kultur und Freizeit
Gewerbemuseumsplatz1, 90403 Nürnberg
 
KUF im südpunkt
 
Druck: noris inklusion GmbH,
Dorfäckerstr. 37, 90427 Nürnberg
 
Gestaltung: plärrer – das Stadtmagazin


"Himmelslichtung" eine Ausstellung von Sarankhukhuu Lkhagvasuren, Nürnberg Deutschland






B.Lkhagvasuren Berlin 2011
B.Lkhagvasuren Photo by OTGO 2011 Berlin
  
 


Mongolische Kunst

Lkhagvasuren Bavuu 2011 Berlin
Lkhagvasuren Bavuu, Photo by OTGO 2011 Berlin



Бавуугийн Лхагвасүрэн

Би

Ижийг минь төрөх гээд ёолоход
Зуун цэцгийн дэлбээ тасарсан ч
Намайг төрөөд чарлахад
Мянган цэцэг цомирлогоо дэлгэжээ Намайг төрлөө гэж
Дэлхийн жин нэмэгдээгүй ч
Би яахын аргагуй нэмэгдэхүүн
Би газар, тэнгэрийн хүү
Дуртгал маргааш хоёрын хэлхээ
Дуу нулимс хоёрын голтриг
Хоёр туйлыг холбосон уртраг
Төрөх үхэхийн дундах бодгаль
Гэрэл сүүдрийн цогц
Өөрийгөө элээж
Өрөөлийг ирлэж дуусах
Өнжүүлийн цэнхэр билүүний хэлтэрхий
Би
Дороо эргэлдэх өдөр шөнө
Нарыг жилдээ нэг тойрох
Газрын хаан
Намайг тэврэх гэж ярагдсан газрын шархыг
Нар алтан утсаар хөвөрдөхийн цагт
Би хасагдахуун




Lkhagvasuren Bavuu - Lebenslauf




Бавуугийн Лхагвасүрэн

Ижийтэйгээ байхад би баян байсан

Ижийтэйгээ байхад би баян байсан...

Орилсоор ижийдээ очин нулимсаа арчуулахад
Одод бүгдээрээ миний нүдэн дотор л түгдэг байсан
Хагарсан чулуу дахиад хэзээ ч эвлэдэггүй шиг
Yнэнээ хэлье
Нулимсаараа зуурч хэлье
Хагацахын цагт үхэл давж уулздаггүй шиг
Yнэнээ хэлье
Амьсгалаа зангидаж хэлье
Ижийтэйгээ байхад би баян байсан...
Орилсоор ижийдээ очин нулимсаа арчуулахад
Одод бүгдээрээ миний нүдэн дотор л түгдэг байсан
Ижий минь инээгээд над руу ирэхэд
Энэхэн замбуутивийн наран над дээр л асгардаг байсан
Ижийтэйгээ байхад би баян байсан
Араг үүрсэн ижийнхээ ар өвөрт гүйхэд
Аараг толгодын элс алтаар нурдаг байсан
Бөртөн бөртөн зэрэглээ хормойтой минь орооцолдож
Бүжин бор хөлийн минь сайрыг долоодог байсан
Ижийтэйгээ байхад би баян байсан
Судас нь лугшиж халуу дүүгсэн
Бурханы өвөр дээр тоглодог байсан
Сүнс зайлам харанхуйн дунд
Сүү нөмөрч унтдаг байсан
Ижийтэйгээ байхад би баян байсан
Уул уулын орой уулздаггүй шиг
Yнэнээ хэлье
Эсээ шатааж хэлье
Урсгал усан эргэж урсдаггүй шиг
Yнэнээ хэлье
Цусаа буцалгаж хэлье

Ижийгээ амирласнаас хойш би гуйлгачин болсон
Гэхдээ...
Энэ хорвоогийн үхлээс бусдыг тоож гуйхгүй гуйлгачин болсон
Ижийтэйгээ байхад би баян байсан






Lkhagvasuren Bavuu
Family Lkhagvasuren, Gallery ZURAG, Photo by OTGO 2011 Berlin






Бавуугийн Лхагвасүрэн

Ижийтэйгээ үзсэн тэр жилийн наадам...

Ижийтэйгээ үзсэн тэр жилийн наадам
Цэцэг нар хоёртоо бахардсан наадам
Ижийтэйгээ үзсэн тэр жилийн наадам
Чихэр инээд хоёртоо бялуурсан наадам

Наадамчдьiн зулай дээр
Нар голлон халуун байсан ч
Элбэг дээл шиг
Ижийнхээ сүүдэрт хярахад сэрүүхэн






Lkhagvasuren Bavuu
Family meeting. Photo by OTGO 2011 Berlin






Бавуугийн Лхагвасүрэн

Уянгын тойрог

Тооноор буусан наран дээр
Хормой хумин
Торгоны хээ золгуулан
Учрал билэгдэн
Ижий нь
Эцгийн нь дээлийг оёно
Өөдрөг явахыг зөгнөж
Өвдгөөрөө энгэр захы нь түшинэ
Тоонын шигшиг дуурайлган
Торгон мяндас нар зөв даллана
Үйл бүтэхийн сэтгэл төвлөж
Үүлэн сүүдрийг мартахын цагт
Үр нь мөлхөж босго даван
Үүлгүй тэнгэрээр татуулж босно






Lkhagvasuren Bavuu
Family Lkhagvasuren, Gallery ZURAG, Photo by OTGO 2011 Berlin






Бавуугийн Лхагвасүрэн

Тэх хөх мөнхийн уул, миний хүүгийн уул

Ачит эцэг Бавуудаа

Тэлмэн зэрэглээн дунд
Эмнэг адуу шиг цовхчих
Тэр хөх мөнхийн уул
Миний хүүгийн уул

Ургах нарыг
Духдаж дүнхийн
Унах нарыг
Үүрч ханхайлна.
Нар нь шингэдэггүй
Навч нь ганддаггүй
Хөх мөнхийн уул.
Хүүгээ сайн явааг дуулаад
Дэргэдүүр нь дуулж өнгөрсөн
Дуулж байна лээ.







Lkhagvasuren Bavuu
Family Lkhagvasuren, Gallery ZURAG, Photo by OTGO 2011 Berlin




Бавуугийн Лхагвасүрэн

Хүүдээ унших шүлэг

Аав нь хүүгээ согтуу явахыг үзлээ
Азгүй хүнээ би...
Аманд багтдаг байсан тэр хөөрхөн хөл нь
Агуу орчлонг онож ядан тэнчигнэнэ.
Залуу насны багтаж ядсан аагинд
Заамны товч нулимс шиг унаж
Дээл битгий хэл
Дэлхий багадсан чиний насыг аав нь
Үүл хуйлартал янцгаах морьдын
Дэл сүүлний салхин дунд
Үнэн дүнжгэр уулынхаа
Дэнж бэлийн цэцгэн дунд
Бүрэг номхон зантай нь
Бүдрэхдээ гутдаггүй зоригтой нь орхисон сон.
Аав нь хүүгээ согтуу явахыг харахад
Алтан ургын багана ганхаж байх шиг уйтай
Аавыгаа чи лав хоёр болгоно үзэж байгаа.
Нэг нь үхэхэд
Нэг нь үлдэх юм шиг дэвэрч байгаа.
Чи бидэн хоёр хэн хэндээ ганцхан шүү үр минь...








Lkhagvasuren Bavuu
Lkhagvasuren Bavuu, Gallery ZURAG, Photo by OTGO 2011 Berlin







Бавуугийн Лхагвасүрэн


Ижийнхээ ачийг яалаа даа

Билүүтэй уулынхаа овоонд
Чулуу ганцыг нэмлүү дээ
Биеэ хувааж төрүүлсэн
Ижиинхээ ачийг ч яалаа даа
Алтан гандиртай талдаа
Ойрдоо би очлуу даа
Амиа хувааж төрүүлсэн
Ижийнхээ ачийг ч яалаа даа
Уйлах шиг мэлтгэнэх усандаа
Өссөн биеэ харлуу даа
Ухаанаа асгаж ургуулсан
Ижийнхээ ачийг ч яалаа даа..