Сартаг хан (43/58)

Хоёрдугаар бүлэг: Чингисийн идэр нас

Info:
Сартаг
Сартаг хан (1256 онд нас барсан) Бат хан ба регент Хорезм шахын Борагчиний дундаас гарсан хүү юм. Сартаг Бат ханыг нас барсны дараа Алтан Ордын (Кипчакын ханлиг) хаан ширээг залгамжлан авсан.
1241 онд, Невийн Александр Сарайд ирж, Сартагтай анд бололцож (цусаар тангараг тавьсан ах дүүс бололцож), Бат хааны өргөмөл хүү болжээ. Үүнийхээ хариуд, Александр Мөсөн дээрх тулалдаанд Алтан Ордын цэргийн хүчээр дэмжүүлсэн. Александр ярлык авч Кипчакын хаант улсын вассал болжээ.
Сартаг Христ шашинд орсноороо алдартай. Харин түүний эцэг нь бөө шүтлэгтэй байсан юм. Сартаг Христ шашинтан болсон тухай хэд хэдэн түүх байдаг. Арменийн түүхчид болохоор Сартагийг Оросуудын дунд өсч, угаалга хийлгэсэн гэж үздэг.
Гэхдээ 1254 оны наймдугаар сарын 29-нд Сартагийн Ромын пап IV Иннокентэд элч илгээж Христ шашны угаалга хийлгэснээ мэдэгджээ. Ромын пап Сартаг хааны илгээсэн элч болох санваартны амнаас энэ мэдээг дуулсан байдаг.
Түүний Алтан Ордын хаанчлал тун ч богино хугацаанд үргэлжилжээ. Эцгийгээ нас барснаас хойш нэг жил хүрэхгүй хугацааны дараа 1256 онд магадгүй хорлогдож үхсэн ажээ. Сартагийн дараачаар Улагчи гарч ирсэн боловч тун удалгүй 1257 онд нас барж, авга ах Бэрх нь хаан ширээг залгамжилжээ. Улагчи нь Сартагийн дүү, хүүгийн аль нь байсан нь одоо тодорхойгүй байдаг.
Сартагийн охин Теодора Ростовын Константинын ач хүү, Невийн Александрын үеэл Белозеро, Ростовын Глеб Василковичийн эхнэр болжээ. Тэдний удам угсаанаас хамгийн алдартай нь Оросын IV Иван бөгөөд Оросын язгууртны олон гэр бүл энэ хоёрын үр хойчис юм.

Тодмөнх
Тодмөнх буюу Тудамөнх нь 1280-1287 онд Алтан Ордын хан байсан. Тэрбээр Бат ханы ач, Тохоханы хүү, Мөнхтөмөрийн дүү байлаа. Хуурмаг хан тэрбээр 1283 онд Лалын шашинд орсон юм. Өөрөө Лалын шашинтан байсан тул удирдагчид нь Лалын шашинд орсон Ил Хан улсын эсрэг тулалдахыг хүсээгүй юм. Рашид ад-Диний бичсэнээр Тодмөнх Хубилай хаантай сайн харилцаатай байхыг эрмэлзэж байжээ. Түүнийг хаан ширээнд байх хугацаанд Алтан Орд дахь Ногай ханы нөлөө ихэд өссөн бөгөөд Унгарын эсрэг 1284/1285 онд хоёр удаа довтолжээ. 1287 онд Тодмөнх хан ширээгээ өөрийн ач дүү Тулабугад шилжүүлсэн.

Чөлөөт нэвтэрхий толь, Википедиагаас